دوسوتوانی سازمانی مفهومی جدید در مدیریت و مرتبط با کسب مزیت رقابتی پایدار، بقای سازمانی و عملکرد شرکت است.
توانایی برای استفاده از وضع موجود (بهره برداری) و استفاده از فرصتها برای رشد و بقای در آینده (اکتشاف) دو بال حرکت سازمانها به سمت دوسوتوانی هستند.
سازمانهای تکنولوژ محور برای بقا، رشد، افزایش عملکرد، نوآوری و توان رقابت پذیری در محیط پویای امروزی به قابلیت پویای دوسوتوانی سازمانی نیاز دارند.
به اعتقاد تاشمن و اریلی، این امیدواری وجود دارد که سازمانهای دوسوتوان عملکرد بهتری داشته باشند و ساختارهای سازمانی را که به ایجاد دوسوتوانی کمک می کند، تشریح کنند.
تا قبل از سال ۱۹۹۶دوسوتوانی سازمانی توجه محققان را به خود جلب نکرده بود؛ اما با مطرح شدن این مفهوم توسط تاشمن و اریلی، مفهوم دوسوتوانی سازمانی در پژوهشهای انجامشده در خصوص سازمان بیشتر مورد توجه قرار گرفت. به طوریکه از سال ۲۰۰۴ به بعد مقالات زیادی در این زمینه توسط محققان به رشته تحریر درآمده است.
برکین شاو و گاپتا (۲۰۱۳)، در یک مقاله فراتحلیلی[۱] به بررسی مقالات کار شده در زمینه دوسوتوانی از سال ۱۹۹۶ تا سال ۲۰۱۲ پرداختهاند. آنها نشان دادهاند که از سال ۲۰۰۴ به بعد، تحقیقات در زمینه دوسوتوانی افزایش پیداکرده است .
در یک تحقیق بنیادی مشخص شد که دوسوتوانی در موضوعاتی همانند استراتژی، شبکهها، توسعه محصول جدید، تکنولوژی، توسعه نرمافزار، سرمایه فکری و دیگر. موضوعات به کار گرفته شده است (خدادادی، ۱۳۹۳: ۵).
برخی از سازمانهای تکنولوژی محور قادر به شناسایی، تعریف و بهکارگیری فعالیتهایی هستند که منجر به افزایش کارایی سازمان یا سیستم میشود. اینگونه فعالیتها که بر روی عملیات تولید، کاهش هزینه، کیفیت و… برای بهبود عملکرد کسبوکار جاری تمرکز دارد، بهرهبرداری نامیده میشود.
از طرف دیگر، سازمانهای تکنولوژی محور میتوانند بر روی فعالیتهایی که انعطافپذیری را افزایش میدهد، تمرکز کنند که اکتشاف نامیده میشود و اشاره به تمرکز بر روی نوآوری و رشد در محصول، فرصتهایی برای اطمینان از اثربخشی آینده و… دارد .
میزان موفقیت سازمانهای تکنولوژی محور به تواناییهای مهارتی آنها در پیشبینی و مواجه با چالشهای آتی صنایع و سرعت بروز واکنشهای سنجیده در ارائه راهحلهای فناورانه بستگی دارد.
سازمانهای تکنولوژی محور باید همواره نگاهی به فعالیتهای جاری (بهره- برداری) و چشمی به محیط پیرامون (اکتشاف) داشته باشند؛
باید به توسعه راه حلهای فناورانه برای مسائل و مشکلات جاری و آتی شناخته شده در صنعت توجه داشته باشند و با توسعه و ارائه نوآوریهای فناورانه از توانمندیهای فناورانه صنعت حمایت کنند و در جستجوی چالشهای ناشناخته جاری و آتی صنعت و فرصتهای فناورانه جدید و اجرای هوشمندی رقابتی فناورانه باشند.
از دید محققان، اکتشاف و بهره برداری اساسا دًو فعالیت سازمانی مجزاست که باید بهصورت کاملا همزمان پیگیری شود تا سازمان به مزیت رقابتی و بقای طولانی مدت دست یابد.
تعداد زیادی از تحقیقات از بهرهبرداری و اکتشاف بهعنوان فعالیتهای متعامد که متقابلاً اثر مثبتی دارند الگو گرفتهاند .. هر چند دست یافتن به سطح یکسانی از اکتشاف و بهرهبرداری در سازمان تکنولوژی محور آسان نیست، اما میتوان مدت زمان رسیدن به آن را کوتاه تر کرد.
اهمیت دو سو توانی
امروزه دوسو توانی سازمانی ” به دلیل تنوع آن، به یک موضوع مکرر و پدیده ای نو در پژوهش های سازمانی تبدیل شده است. اهمیت این موضوع با توجه به برخورداری مدیران از قابلیت تفکر استراتژیک در سازمان منعکس می شود چرا که دوسو توانی یک قابیلت مدیریتی است که مدیران سازمان را در بهره برداری از فرصت های موجود و کشف فرصت های جدید توامند می سازد.
“بهره برداری” و اکتشاف از جمله عناصر مهم یادگیری سازمانی به شمار می آیند. یادگیری سازمانی با اهداف رقابتی متضاد در ارتباط است و از طریق نوآوری مستمر و ایجاد دانش جدید سازمان را در دست یابی به مزیت رقابتی تشویق می کند.
بر این اساس سازمان ها برای بقا و موفقیت طولانی مدت نیازمند انطباق بین اهداف متضاد هستند (خدادای طهارم، ۱۳۹۳).
با توجه به مفهوم یادگیری، دوسو توانی سازمانی را می توان توانایی سازمان در پیگیری همزمان بهره برداری از دانش موجود و کشف دانش جدید تعریف کرد.
برخورداری مدیران از چنین توانایی و قابلیتی، به سازمانها کمک می کند تا به مزیت رقابتی پایدار و عملکرد برتر دست یابند و با توجه به شرایط رقابتی امروزه بتوانند به جایگاه خود در مقایسه با سایر سازمان ها پی ببرند. بنابراین با ایجاد یک زمینه دوسو توانی در سازمان از طریق مجموعهای از فرایندها، سیستم ها و ساختارهای دوگانه، سازمانها از توانایی لازم برای مواجه با تغییرات محیطی برخوردار می شوند.
در واقع، سازمانهای دوسوتوان در مقایسه با سایر سازمان ها خود را با تغییرات محیط پویا وفق می دهند. پرواضح است که مهم ترین دستاورد دوسو توانی برای هر سازمانی بهبود و ارتقاء عملکرد می باشد که لازمه بقای آن ها در یک محیط رقابتی است (خدادای طهارم، ۱۳۹۳).
نقد و بررسی‌ها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.