تعریف کارکنان نامرئی

کارکنان نامرئی افرادی هستند که از این و آن و همکاران و مدیریت شکایت می کنند و احساس نادیده گرفته شدن دارند، افرادی که کسی ازآنان قدرشناسی نمی کند و به آنان بی اعتنا هستند( کراتز و براون، ۲۰۱۳: ۳۹۹). کارکنانی که رفع تکلیف می کنند، یعنی کار را ظاهری و صوری انجام می دهند یا ظاهرا خودشان را مشغول نگه می دارند یا کمتر به کار گرفته می شوند.

این کارکنان در حاشیه مانده اند و کسی به آنان توجه نکرده و اهمیتی نمی دهد (ساکی زاده، ۱۳۹۳: ۱۹). که عواملی که سبب نامرئی شدن کارکنان می شود در نهایت هم نارضایتی شغلی را سبب شده و هم تمایل به ترک خدمت در آنها افزایش می دهد که باعث مشکلات زیادی ازجمله سکوت سازمانی ، کاهش تعهد سازمانی و مسولیت پذیری و … خواهد شد.

ویژگی کارکنان نامرئی

۱- افرادی هستند که در سازمان ها در حاشیه مانده اند و کسی به آنان توجه و اهمیتی نمی دهد

. ۲- کارکنانی که رفع تکلیف می کنند یعنی کار را ظاهری و صوری انجام می دهند یا ظاهرا خودشان را مشغول نگه میدارند یا کمتر به کار گرفته می شوند.

۳- کارکنان نامرئی افرادی هستند که از این و آن و همکاران و مدیریت شکایت می کنند.

۴ – کارکنان نامرئی افرادی هستند که احساس نادیده گرفته شدن می کنند.

ن۵-کارکنان نامرئی افرادی هستند که کسی از آنان قدر شناسی نمی کند و به آنان بی اعتنا هستند. آنان معتقدند که چرا وقتی کسی به دستاوردهای ما توجه ندارد ، برای درخشیدن و خلاقیت به خود زحمت دهم و ممکن است در فهرست بعدی نفرات اخراجی باشیم (گوستیک، چستر التون، ترجمه پورقاسمی، ۱۳۹۳: ۴۱).

پیشینه خارجی

پناروجا، اورنگو و زورنوزا^[1] (2017) در پژوهشی با هدفی دوگانه به بررسی کاهش ترک خدمت مجازی

در سازمان پرداختند. هدف اول این بود که به بررسی تأثیر یک مداخله با ترکیب ارائه بازخورد به تیم و رهبری عاطفی تیم­های مجازی پرداخته شود. هدف دوم این بود که نقش میانجی­گری طفره­روی اجتماعی ادراک­شده در این رابطه بررسی شود.

نتایج آزمایشی با 54 تیم به طور تصادفی نشان داد که طفره­روی اجتماعی درک­شده به طور کامل بر انسجام گروهی تأثیر می­بخشد و همچنین تأثیر آن بر رضایت از تیم و رضایت از شغل نیز تایید شد. همچنین مشخص شد ترکیب ارائه بازخورد به تیم و رهبری عاطفی بر کاهش طفره­روی سازمانی تاثیر داشته است.

لیدن و وین ^[2] (2015) پژوهشی با هدف بررسی در خصوص رفتار شهروندی سازمانی در مدل طفره­روی سازمانی و تعهد سازمانی ارائه دادند.

یافته ها نشان می دهد که رفتار شهروندی سازمانی در میان معلمان، نسبت به افراد باعث بروز بیشتر رفتارهای طفره ­روی سازمانی، و رفتارهای طفره­روی سازمانی ناخوشایند عده­ای منجر به افزایش رفتارهای انحرافی و ترک خدمت مجازی در دیگر کارکنان می شود.

همچنین، این رفتارها تأثیر منفی بر تعهد معلمان نسبت به مدارس، و تعهد آنها تأثیر منفی بر طفره­روی سازمانی دارد.

روشهای پیشگیری از نامریی شدن کارکنان

برای بیشتر کارکنان بیانیه ماموریت، انباشته از اصطلاحات حرفه ای و نامفهوم است. رهبران بزرگ باید آن واژه های زیبا را به فعالیتهای روزانه تبدیل کنند. ببینید: مدیران بزرگ تیزبین هستند و با تمام دقت خود گوش می کنند. نکات مثبت دیگران را جستجو می کنند، شوخ طبع هستند و برای کاری که به خوبی انجام شده تشکر می کنند. از کارمندانشان بسیار تعریف می کنند.

بسیار مهم است که به عنوان یک رهبر به یاد داشته باشید که تحسین و تمجید ویژه و مکرر، به مفهوم بخش مبهم و پرشور زندگی نیست، بلکه یکی از بخشهای ضروری رهبری است. تحسین ویژه و مکرر یکی از عناصر اساسی ایجاد محیط کار عالی است.

اهمیت کارکنان نامرئی

یکی از مشکلات سازمان های امروزی را می توان حضور حاضرغایب نامید. امروزه به آسانی می توان

غایب ها را مشخص کرد، ولی حاضران غایب افرادی هستند که هر روز در محل کار خود حاضرند، ولی ذهن و توجه ایشان جای دیگری است. ایشان در محل کار حاضرند، ولی توانایی های ذهنی و جسمی ایشان در اثر مسائل خانه یا اغلب در مواردی که بیش از اندازه به مشکلات محیط کار مربوط است، دچار محدودیت شده است.

توانایی و انرژی آنها در اثر فشار کارهای دشوار و یا توسط افراد مافوق به اندازه ای گرفته شده که توان روحی و یا جسمی موردنیاز برای انجام کار را از دست داده اند، یا اینکه کمتر به کار گرفته شده اند و یا به راحتی مورد بی اعتنایی قرار گرفته اند.

براساس چند مطالعه که به تازگی انجام شده، حدود ۳۰ درصد از متوسط نیروی کار عملا در کارها مشارکتی ندارند. یعنی در محیط کار از هر ۱۰ نفر، ۳ نفر نه تنها درباره وظایفشان، کیفیت کارشان و ارائه بهترین ایده دغدغه ای ندارند، بلکه فعالانه در تلاشند تا دیگران را نیز به خود ملحق کنند.

چرا کارکنان احساس نامرئی بودن می کنند؟

 این احساس ممکن است که در هر زمان، هرجا و برای هر کسی رخ دهد

 مجله تایم در فوریه سال ۲۰۰۵ گزارش داد که ۸۰ درصد از کارکنان بر این باورند که در محیط کارشان مورداحترام قرار نمی گیرند. کارکنان نامرئی احساس نادیده گرفته شدن، بی اعتنایی و عدم قدردانی را با تنها راهی که می شناسند، یعنی پنهان ماندن در حاشیه های شرکت، رفع تکلیف و شکوه از این و آن پاسخ میدهند و با انتقال روشهای خود به تازه واردین به مقابله می پردازند.

به طور کلی، منطق کارکنان نامرئی بدین گونه است که وقتی که کسی به دستاوردهای ما توجهی ندارد، چرا برای درخشیدن به خود زحمت بدهیم؟ چرا وقتی که ممکن است در میان گروه بعدی اخراجیها باشیم، به خود زحمت تلاش بدهیم؟

 مهم ترین علل ترک در سازمان هاو نامرئی شدن کارکنان را می توان به شرح زیر خلاصه نمود:

• شوکهای کاری و استرس ناشی از آن همچون انتخاب همسر، دریافت ارثیه زیاد و هر نوع طرح و نقشه ذهنی قبلی برای ترک شغل و یا عواملی که باعث تخریب تصورات فرد گردیده است.
• کاهش شأن و منزلت کار در سازمان های بزرگ
• عدم تناسب بین عملکرد و پرداخت

۴- خصوصیات و ویژگی های مدیران و ساختار سازمانی

5- چالش به کارگیری ستاره ها