مبانی نظری کارآفرینی اجتماعی

مفهوم کار آفرینی اجتماعی

 بررسی سیر تاریخی تعاریف کارآفرینی نشان میدهد که واژه کارآفرینی در حال گسترش از حوزه اقتصاد به دیگر حوزه های جامعه است.

معنای کارآفرینی اجتماعی اغلب واضح و مشخص نیست. جالب است که علت اصلی این عدم وضوح درباره ی معنای کارآفرینی اجتماعی در واقع مبنای تاثیر بسیار زیاد آن که انعطاف پویا نامیده می شود نیز هست. کارآفرینان اجتماعی و شبکه آنها تمرکز بی امانی بر تغییرات اجتماعی به هم پیوسته ای که نرمها و محدودیتهای سازمانی و نهادی را نادیده می گیرند دارند، این عاملان تغییر مخرب اغلب چون بت شکنانی عمل می کنند که به جای کسب و کارهای متداول، دارای چشم انداز استراتژیک، پویا و متنوع هستند و از آنجایی که نمی خواهند ماموریت اجتماعی خود را از بین برند، در هر کجا که ممکن باشد به دنبال متحدین و منابع می گردند. از این رو بسیاری از آنان همزمان با دولت، نهادهای بشردوستانه، بخش داوطلبانه، بانکها و نیز بازار تجاری همکاری می کنند( نیکولس، ۲۰۱۶)

کارافرینی اجتماعی در برگیرنده فعالیت هایی است که در راستای پیشبرد اهداف اجتماعی صورت می گیرد، در اهداف اجتماعی حضور بیش از یک فرد مطرح است و منافع به گروه و یا جمعی از افراد خواهد رسید. اما بر خلاف آن، اهداف فردی در پی کسب منفعت یک نفر مجزا از دیگر افراد است. با وجود همه ی فعالیت هایی که در زمینه کارآفرینی اجتماعی انجام می شود، هنوز این مقوله خیلی ناشناخته است و طبق اعلامیه انجمن کارآفرینان اجتماعی کانادا هنوز تحقیقات در این زمینه خیلی عقب تر از عمل به آن است و به همین دلیل هنوز تعریف جامع و استانداردی از آن وجود ندارد. کارآفرینان اجتماعی برآنند تا از طریق تعریف و پیاده سازی مدل های جدید کسب و کار به نیاز محرومان و بی پناهان پاسخ گفته و بین کوششهای خیرخواهانه و فعالیت های اقتصادی پیوند برقرار سازند. فعالیت های کارآفرینانه اجتماعی به اقداماتی گفته می شود که ضمن برخورداری از ویژگی های عمومی کارآفرینی یعنی داشتن ماهیت نوآورانه، خلاقانه و کسب و کارانه، جهت گیری اصلی آنها به جای سود فردی یا گروهی به سوی اهداف اجتماعی نظیر هماوایی و همبستگی جمعی، مقابله با محرومیت، یاس و درماندگی است (مقیمی، ۱۳۸۷).

کارآفرینان اجتماعی

تامپسون و همکاران کارآفرینان اجتماعی را افرادی میدانند که به درستی تشخیص می دهند چه فرصت هایی برای ارضای نیازهای اجتماعی وجود دارد که خدمات رفاهی دولتی قادر به انجام آن نیست. این افراد منابع لازم ( افراد، خاصه داوطلبان، پول و فرضیات) را جمع کرده و برای ایجاد تغییر از آن استفاده می کنند. از دیدگاه بروستون نیز کارآفرینان اجتماعی افرادی با ایده های جدید برای حل مشکلات عمده هستند که در تعقیب چشم انداز خود مصرند. این افراد به راحتی، نه را قبول نمی کنند و تا زمانی که ایده خود را به تمامی منتشر نکنند از پای نمی نشینند (مایر و مارتین ، ۲۰۰۶)

مزایای کارآفرینی اجتماعی

سازمان های غیردولتی و غیرانتفاعی به دلایل مختلفی به کارافرینی اجتماعی متوسل می شوند که مهم ترین دلایل آن عبارتند از:

۱. درک مناسب تر از نیازهای جامعه؛

٢. کیفیت بالاتر خدمات با تمرکز بر آن چه که سازمان بهتر انجام می دهد؛

 ٣. عملیات موثرتر و کارا تر در سازمان

 ۴. افزایش منابع مالی

 ۵. استفاده بهتر از منابع مالی؛

۶. آزادی بیش تر و انتخاب منابع برای نیل به نیازهای جامعه؛

۷. بهبود هماهنگی بین هیئت مدیره و نیروهای انسانی؛

۰۸ روابط بهتر با مشتریان و سایر سهامداران بیرونی

۹٫ افزایش حس اعتماد ارباب رجوع و سرمایه گذاران

۱۰. تداوم یادگیری و بهبود.

پیشینه داخلی

پیر محمدی و همکاران (۱۳۹۶)  مقاله ای با عنوان کارآفرینی اجتماعی ، عوامل موثر و نقش آن در توسعه اقتصادی ( تاکید بر استان های کرمانشاه و کردستان ) انجام دادند مقاله حاضر با هدف بررسی وضعیت کارآفرینی اجتماعی و اثرات آن بر روی اشتغال و توسعه اقتصادی با تمرکز بر استان های کرمانشاه و کردستان انجام گرفته است. با توجه به اینکه بسیاری از مسائل و آسیب های اجتماعی این استان ها ریشه در بیکاری و عدم وجود فرصت های شغلی برای افراد جامعه دارد، توجه به مقوله کارآفرینی اجتماعی می تواند تا حد زیادی این آسیب ها را تحت الشعاع قرارداده و آنها را کاهش دهد. لذا این مقاله قصد دارد با بررسی مسائل و مشکلات موجود در این استان ها به کمک کارآفرینی اجتماعی نتایج و راهکارهایی را برای رشد و توسعه اقتصادی و اشتغال زایی مطرح کند.

پیشینه خارجی

کمی آگان یمی(۲۰۱۲) در تحقیقی کیفی و با روش پدیدار شناسی، به بررسی و توصیف اقدامات یکی از کارآفرینان مشهور نیجریه به نام تایک دیویس اگاندی پرداخته است. مدل کارآفرینی اجتماعی نایک در بر گیرنده کارگاه هایی به منظور آموزش هنرهای مختلف سنتی همچون کار با فلز، کار با چوب، طراحی، فرش بافی، پارچه بافی، رقص های سنتی و غیره به ویژه برای زنان فقیر بوده است یکی از نقاط قوت مهم کار نایک در پشتیبانی های ثانوی از مهارت آموزان است؛ به نحوی که آنها امکان بهره برداری از امکانات زیرمجموعه وی برای برگزاری کارگاه های خود، انجام برخی سفارشات مشتری های فرعی و نیز عرضه و فروش تولیداتشان در گالری های او را می یابند.