منظور  از اختلال کمبود توجه و بیش فعالی چیست؟

اختلال کمبود توجه اختلالات رفتاری در کودکان، اختلالات شایع و ناتوان کننده ای است که مشکلات زیادی را برای معلمان، خانواده، جامعه و خود کودکان ایجاد می کند و با مشکلات اجتماعی زیادی همراه است. محققان دریافته اند که بسیاری از اختلالات رفتاری معمولاً برای اولین بار در سال های ابتدایی دبستان دیده می شوند.

اختلال کمبود توجه و بیش فعالی یکی از شایع ترین مشکلات کودکان و نوجوانان است و دلیل اصلی مراجعه آنها به روانپزشکان و روانشناسان کودک است (انجمن روانپزشکی آمریکا، 2000؛ به نقل از عبدی و همکاران، 2013). بنابراین می توان گفت که در تاریخچه روانشناسی بالینی، اختلالی در بعد اختلال نقص توجه/بیش فعالی که بحث برانگیز و محل بحث عمومی است وجود ندارد.

ویژگی های بالینی اختلال کمبود توجه- بیش فعالی

علائم ناراحتی در نوزادان معمولاً به صورت گریه زیاد، فرار از دامان مادر، لگد زدن، جیغ زدن، مشکل مکیدن در برابر محرک ها است، بسیار حساس هستند و تحت تاثیر صدا و نور دچار اختلال می شوند. ، تغییرات دما یا سایر تغییرات محیطی. گاهی اوقات، برعکس، چنین کودکانی بی حال هستند، اغلب در ماه اول زندگی به آرامی می خوابند و رشد می کنند. با این حال، وقتی صحبت از این نوزادان می شود، فعال بودن، کمتر خوابیدن و بیشتر گریه کردن منطقی تر است (میلانی فر، 2019).

نشانه های اختلال کمبود توجه- بیش فعالی

این اختلال معمولاً با سه رفتار اساسی کم توجهی، بیش­فعالی و تکانش­گری توصیف می­شود که در ذیل، بررسی می­شوند.

 کم توجهی

کودکان مبتلا به اختلال کمبود توجه-بیش فعالی بیشتر به محرک های نامربوط توجه می کنند. با این حال، محرک های مربوطه را که نیاز به توجه دارند نادیده می گیرند و توانایی حفظ توجه خود را در طول زمان ندارند. کودکان مبتلا به این اختلال به راحتی حواسشان پرت می شود و از انجام کارهایی که نیاز به توجه طولانی مدت دارند اجتناب می کنند.

بیش ­فعالی

بیش­فعالی، اختلال ویژه­ سیستم عصبی مرکزی است که کنترل فعالیت­های حرکتی را برای کودکان دشوار می­سازد (رابینر^[1] و همکارانش، 2017).

تکانشگری

تکانشی بودن یعنی بدون فکر کردن به عواقب آن عمل کنید. کودکان مبتلا به اختلال کمبود توجه و بیش فعالی ممکن است به روش های مختلفی به صورت تکانشی عمل کنند. مثل این است که اولین چیزی که به ذهنتان می رسد را بگویید یا انجام دهید

 شیوع اختلال کمبود توجه – بیش فعالی

در مورد میزان شیوع اختلال نقص توجه و بیش فعالی اتفاق نظر وجود ندارد. برخی از روانشناسان معتقدند که این اختلال بیش از حد تشخیص داده شده است. به عبارت دیگر، بسیاری از کودکان بدون دلیل کافی (با اعلام رسمی که به این بیماری مبتلا هستند) تشخیص داده می‌شوند یا حتی اگر به دلایلی نیازی به آن‌ها نباشد، تشخیص داده می‌شوند.

درمان های اختلال کمبود توجه – بیش فعالی

دارو درمانی

درمان دارویی برای اختلال کم توجهی بیش فعالی که از سال 1930 برای این کودکان تجویز می شود، به عنوان درمان خط اول پذیرفته شده است (تورل و همکاران 2014). رایج ترین درمان دارویی برای این اختلال استفاده از داروهای محرک سیستم اعصاب مرکزی است که در دو دهه گذشته به ویژه در میان جمعیت پیش دبستانی و راهنمایی افزایش یافته است. (دوپل^[1] و استونر،^[2] 2003).

البته داروهای محرک می توانند رفتار شناختی این کودکان را بهبود بخشند. با این حال، این تغییرات با افزایش سطح دوپامین در خارج از سلول ها حاصل می شود و هیچ تغییر ساختاری دائمی در خود نورون ها وجود ندارد. این نکات توضیح می دهد که چرا بسیاری از افراد مبتلا به اختلال نقص توجه/بیش فعالی، علیرغم اینکه در دوران کودکی خود به طور مکرر با داروهای محرک درمان شده اند، در بزرگسالی خود از علائم نقص توجه/بیش فعالی رنج می برند (نظیفی و همکاران، 2018).

درمان غیردارویی

دارو به تنهایی اغلب برای رفع نیازهای درمانی جامع کودکان مبتلا به ADHD کافی نیست و اغلب جنبه ای از یک رژیم کامل است. گروه‌های مهارت‌های اجتماعی، آموزش والدین مبتلا به این اختلال، مداخلات رفتاری در مدرسه و خانه، استفاده از رژیم غذایی مناسب و برنامه‌های توانبخشی شناختی برای ترمیم و تقویت مهارت‌های مغزی افراد، همگی برای توجه و اغلب در مدیریت کلی کودکان مبتلا مؤثر هستند. اختلال بیش فعالی کمبود (سادوک و سادوک، 2007).