روش تحقیق

روش تحقیق عنوان واحدی از دروس کارشناسی یا کارشناسی ارشد است، که در برخی از دانشگاه‌ها با عنوان تحقیق در عملیات یاد می‌شود و روش تحقیق درسی است که  دانشگاه برای انجام صحیح تحقیق یا پژوهش علمی دانشجو را آماده می کند. که او را در نوشتن مقاله پروپوزال و پایان نامه آماده می کند.

شرح روش تحقیق

 در روش تحقیق به شرح انواع پژوهش ها پرداخته شده و انواع متغیرها آن روشهای انجام کار روش های نمونه گیری پرداخته می شود، که در این مقاله به طور کاربردی به آموزش آن می پردازیم:

 برای هر تحقیق علمی که بتوان به نتایج آن استناد کرد و آن را به عنوان یک تحقیق علمی به حساب آورد

که اصول تحقیق در آن رعایت شود این اصول در تمام دنیا ثابت می باشد،

و رفته رفته خود شما نیز متوجه خواهیم شد که حتی نمی توان یک صحبت علمی عنوان کرد

مگر اینکه اصول کاوش علمی و استفاده از منابع را  نام نبرد.

مثلا شما فرض کنید در یک برنامه تلویزیونی حضور دارید

و به جایی رسیده که شما عنوان می کنید که از خودکشی در ایران کاهش یافته است

هنوز صحبت شما تمام نشده است مجری خواهد پرسید

از چه برنامه‌هایی و چه سندی این حرف را بیان کردید!

یا اینکه صحبتی را در جمع خانوادگی مطرح کردید که : جمعه هوا سرد است، پسر خانواده می‌پرسد: اخبار گفته؟

  حال دیدید که حتی در جمع خانوادگی با اینکه به شمااطمینان  دارند ولی تا منبع خبر را  برای ایشان مشخص نکنید صحبت شما پذیرفته نخواهد شد.

منابع و ارجاع نویسی :

 در یک تحقیق علمی منابع استفاده شده و آدرس دهی دقیق بسیار مهم خواهد بود

برای همین اولین مقاله برای نوشتن تحقیق علمی جمع آوری مستندات

و چه به صورت مشاهده ی و چه به صورت اسنادی و غیره خواهد بود.

در مقوله اسنادی شما بایستی کتاب ها مقالات مجلات وب سایت ها خبرگزاری ها و غیره

را در فهرست اسناد خود قرار داده و آنهایی که قابلیت استفاده دارند یا اینکه معتبر هستند

به عنوان منابع اصلی در نظر بگیریم.

فیش نویسی :

 مرحله بعدی پیش نویسی فیش نویسی منابع بوده

که محقق باعث این منابع و مطالب استفاده شده را ثبت کرده

و یا اینکه در روش های جدید پژوهشی فایل ها و پاراگراف های استفاده شده

را  با لینک و هایلات  مشخص نماید تا هر زمان نیاز شد به آنها دسترسی داشته باشد.

ارجاع نویسی:

برای ارجاع نویسی روشهای مختلفی وجود دارد

یکی از این روش را بیشتر در علوم انسانی و اجتماعی کاربرد دارد روش انجمن علمی روانشناسی آمریکاست که در این روش در داخل متن نام نویسنده سال نشر اثر و صفحه استفاده شده داخل پرانتز نوشته می شود.

 به عنوان نمونه( رضوانی، ۱۳۹۸ : ۵) در آن بلافاصله بعد از ویرگول سال آمده و بعد از سال دونقطه و سپس شماره صفحات استفاده شده می اید.

البته شماره صفحات ممکن است در مقالات  ثبت یا نوشته نشود و در پایان  منابع این طوری نوشته می شود.

( رضوانی،  محمد. ( ۱۳۸۹) بررسی ارجاع نویسی صحیح در مقالات علمی، هفته نامه ایران داک، شماره ۵ دوره ۳ ، انتشارات طلوع.

بیان مسئله :

بعد از  مراحل جمع‌آوری اطلاعات نوبت به نوشتن بیان مسئله در یک تحقیق علمی  بیان مشکل یا مسئله باید

به طور شفاف و بر اساس آمار و ارقام و به صورت کاملاً  مرتبط با موضوع مشخص شود

که چه مشکلی پیش آمده ویا وجود دارد یا بجود خواهد آمد

 یا چه چالش هایی ممکن است فراروی موضوع قرار گیرد

 که انجام تحقیق را  برای این مهم کرده است. مثلاً فرض کنید

موضوع شما جرائم بررسی جرایم رایانه ای است شما باید مشکلات را  بعد از معرفی مختصری مقدمه بنویسید

بهتر است که مشکل را به صورت شفاف بیان کرده

و پیامدهای مشکل عنوان نمایید که اگر این مشکل به وجود آید

چه پیامدهایی خواهد داشت و بهتر است که در پایان بیان مسئله

دقیقاً عنوان موضوع را به صورت سوالی مطرح کرده و در واقع سوال تحقیق در پایان آخرین جمله بیان مسئله بیاید  .

اهمیت و ضرورت تحقیق:

 بخش بعدی اهمیت و ضرورت تحقیق آورده می‌شود که چرا بررسی این تحقیق مهم شده و نتنایجی  مثبتب عاید خواهد شد و یا اینکه چه مشکلاتی حل خواهد  شد   پیامد های مثبت آن چیست ؟ یا انکه  اگر تحقیق  حاضر به نتیجه برسد.  نتایج مثبت آن چه فواید و چه نتایج مثبتی برای تحقیق خواهد داشت و اینکه چرا اهمیت داشته است آیا جامعه مورد بررسی مهم بوده و عملکرد آن مهم بوده یا سایر موارد .

ضرورت تحقیق:

ضرورت پژوهش یا تحقیق که در تحقیق عنوان خواهید کرد

که چرا این تحقیق را شما انجام داده اید  مثلاً انجام نشدن تحقیق توسط دیگران یا نپرداختن به این موضوع  یا بررسی ناقص موضوع در جوامع دیگر و …. مواردی می‌تواند باشد که ضرورت تحقیق شما را نشان خواهد .

مبانی نظری و پیشینه های تحقیق

مرحله بعدی  نوشتن  مبانی نظری و پیشینه های تحقیق است

مبانی نظری که به  تعاریف مفاهیم  جداول و  نمودارها و یا چارت ها و گراف ها می‌پردازد

که در بیان مفهوم متغیرها کمک خواهد کرد و از طرفی با مدلهای تحقیق که توسط دانشمندان انجام شده است

به تبیین موضوع می پردازیم که برای تک تک متغیرها این اتفاق باید بیفتد

و بعد از آن در آخر می بایست پیشینه تحقیق که همان آن پیشینه های تجربی یا نتایج تجربی تحقیقات علمی است که در مقالات علمی آمده است توسط محقق آورده می‌شود  .

متدولوژی تحقیق یا روش تحقیق

بعد از مرحله نوشتن مبانی نظری و پیشینه ها نوبت به متدولوژی تحقیق می‌رسد

در متدولوژی تحقیق شما مشخص خواهد کرد، که  به چه روشی کار شما انجام می‌پذیرد.

و موضوع شما از چه نوعی خواهد بود؟ آیا موضوع  شما کاربردی است؟

موضوع شما بنیادی است یا توسعه ی ؟ و از طرفی مشخص خواهد کرد

که به  چه روشی کارانجام می‌دهید . روش کار شما به صورت مطالعات اسنادی است تطبیقی است؟

یا بررسی شما به صورت کار توام همراه با کار پیمایش است؟

 در کارهای پیمایشی معمولاً از طریق مصاحبه ، گزارش گیری یا از طریق پر کردن پرسشنامه انجام می‌شود.

که در واقع باید  ابزار تحقیق مشخص شود.

که این ابزار تحقق ممکن است پرسشنامه بوده یا نتایج ثبت آزما یش باشد .

البته بهتر است بدانید که در پیشینه تحقیق که در مرحله قبل توضیح داده شد.

هدف آوردن پیشینه تحقیق استفاده از پیشینه های تحقیق جهت همسویی آنها با نتایج تحلیل های آماری یا نرم افزاری شما خواهد بود .

یافته های تحقیق (نتایج تحلیل آماری یا نتایج نرم افزار های پژوهشی )

 این مرحله نوبت به انجام  یا پیدا کردن یافته های تحقیق است که در طرح های پژوهشی نیاز است تا ابزارهای سنجش اطلاعات و داده های کمی و کیفی را جمع آوری کرده  و سپس در اختیار نرم افزار های تحلیل آماری  یا نرم افزار های پژوهشی قرار داده تا خروجی های  نرم افزار گرفته شده و تحلیل های آن انجام شود  . تحلیل های آماری که عمدتاً با نرم افزارهای اس پی اس اس (spss) یا اس پی ال اس ( spls) انجام می‌شود. معمولاً بعد از ثبت آمار توصیفی که به بیان جامعه شناختی و جمعیت شناختی تحقیق می‌پردازد و بعد از آن  یافته‌های تحقیق را در  قالب آزمون های همبستگی و رگرسیون کواریانس  و خی دو  یا سایر آزمون های آماری  سنجش می شود.  و در واقع بر اساس عنوان موضوع روش تحقیق مناسب شناسایی شده  و سپس آزمون  مورد قبول انجام میشود 

 نتایج تحقیق هر چه که باشد چه مثبت یا منفی که منجر به رد فرضیه یا قبول فرضیه شود کاملاً قابل قبول بوده و به لحاظ علمی نشر آن هیچ مشکلی ندارد  .

نتایج تحقیق ( همسویی و ارائه  پیشنهاد) :

بعد از  مرحله سنجش داده های تحقیق و مشخص کردن  نتایج آماری نوبت به جمع‌بندی مطالب می‌رسد که در واقع قسمت نهایی یک تحقیق پایان نامه یا مقاله است محقق با  همسویی پیشینه های تحقیق با نتایج آماری یا نتایج پژوهش های میدانی ارتباط برقرار کرده و بین آنها هم سوی  یا غیر همسو را مشخص می‌کند و به تبیین  و بست نتایج فرضیات و نتایج آن می پردازد که در صورت مثبت شدن نتیجه فرضیات پذیرفته شده و محقق موظف است  برای  ارائه پیشنهادات کاربردی و نظری به آن توجه نماید .

و در صورت رد شدن  فرضیات آن را به محققین آتی به عنوان  پیشنهادات تحقیق  ارائه نماید  و در مرحله آخر  بعد از ثبت پیشنهادات ، محدودیت های تحقیق  و در آخر مشکلات تحقیق  و بعد از آن منابع به صورت فهرست وار و  به ترتیب حروف الفبا آورده میشود