تحلیل کیفی

تحلیل کیفی مصاحبه یکی از روش‌های مهم در پژوهش‌های علوم اجتماعی، به ویژه در مطالعات کیفی مانند تحقیقات دکتری است. در این فرآیند، شما می‌توانید از نرم‌افزارهایی مانند مکس کیو دی ای (MAXQDA) برای تحلیل داده‌های مصاحبه استفاده کنید.

در زیر مراحل اصلی تجزیه تحلیل کیفی با استفاده از این نرم‌افزار به همراه تفسیر نتایج و ساخت الگو و مدل توضیح داده شده است:

کدگذاری باز (Open Coding):

تعریف اولیه: در این مرحله، متن مصاحبه‌ها به صورت دقیق و خط به خط بررسی می‌شود و هر مفهوم یا موضوعی که از داده‌ها به دست می‌آید، شناسایی و کدگذاری می‌شود. استفاده از ابزار مکس کیو دی ای: از قابلیت “کدگذاری آزاد” (Open Coding) در نرم‌افزار مکس کیو دی ای استفاده کنید تا هر قسمت از متن را با یک یا چند کد توصیف کنید. این کدها در ابتدا ممکن است گسترده و غیرمتمرکز باشند.

کدگذاری محوری (Axial Coding):

توسعه و گسترش کدها: کدهای شناسایی شده در مرحله کدگذاری باز، در این مرحله دسته‌بندی شده و به زیرمجموعه‌های مشخص‌تری تقسیم می‌شوند. ارتباط بین این کدها نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد. استفاده از ابزار مکس کیو دی ای: از امکانات گروه‌بندی و دسته‌بندی نرم‌افزار استفاده کنید تا کدهای مرتبط را ترکیب و ساختاری اولیه از طبقات و زیرطبقات ایجاد کنید.

کدگذاری انتخابی (Selective Coding):

تمرکز بر تم‌های اصلی: در این مرحله، کدهای اصلی و تم‌های کلیدی که بیشترین ارتباط با سوالات تحقیق دارند، شناسایی و بر روی آنها تمرکز می‌شود. کدها و دسته‌های فرعی که اهمیت کمتری دارند، کنار گذاشته می‌شوند. استفاده از ابزار مکس کیو دی ای: از قابلیت‌های فیلتر کردن و انتخاب کدها استفاده کنید تا بر تم‌های اصلی متمرکز شوید و نظریه یا مدل نهایی پژوهش را مشخص کنید.

4. ساخت الگو و مدل:

• توسعه مدل: با استفاده از تم‌های اصلی و ارتباطات بین آنها، یک مدل مفهومی یا نظری ایجاد کنید که بتواند یافته‌های شما را تبیین کند.
• ابزارهای مکس کیو دی ای: از قابلیت‌های ترسیم شبکه‌ها و مدل‌سازی در نرم‌افزار برای ایجاد و نمایش گرافیکی مدل استفاده کنید. این مدل باید ارتباط بین مفاهیم اصلی و فرعی را به خوبی نشان دهد.

5. تهیه پرسشنامه برای ارزیابی:

• ارزیابی مدل: براساس مدل و یافته‌های اصلی، پرسشنامه‌ای برای ارزیابی فرضیه‌ها و مفاهیم اصلی ایجاد کنید. این پرسشنامه می‌تواند به صورت کیفی یا کمی طراحی شود.
• ابزارهای مکس کیو دی ای: از قابلیت‌های مرتبط با طراحی و تجزیه و تحلیل پرسشنامه استفاده کنید، یا از نرم‌افزارهای دیگری مانند SPSS برای تحلیل کمی پرسشنامه بهره ببرید.

6. مدل‌سازی در مطالعات دانشگاهی:

• استفاده از مدل: مدل مفهومی خود را در مطالعات دانشگاهی و دکتری به کار ببرید و از آن برای تحلیل داده‌های بیشتر یا برای طراحی تحقیقات آینده استفاده کنید.
• انتشار نتایج: نتایج تحلیل و مدل‌سازی خود را در قالب مقالات علمی یا پایان‌نامه منتشر کنید.

این مراحل به شما کمک می‌کند تا یک تحلیل جامع و دقیق از مصاحبه‌های کیفی خود انجام دهید و نتایج قابل توجهی را برای مطالعات دانشگاهی خود استخراج کنید.